Abstracts
Abstract
The relation between translation and ideology is an example of a concrete case for a nation’s struggle to take its place in the modern world. In the early years of the Turkish Republic, established by M. Kemal Atatürk and his followers after the Turkish War of Liberation (1919-1923), the dominant state ideology focused on a full-scale enlightenment and development initiative on all levels of society. The conditions which created the Renaissance and the spirit of humanism in the West were taken as a model and translation became one of the main instruments for the establishment of a modern society and a national literature following many reforms in education and language. This paper investigates how the state ideology manipulated translation, and its effects on the emergence of modern Turkish Literature.
Keywords:
- history of translation,
- ideology,
- Turkish Literature,
- humanism,
- Enlightenment
Résumé
La relation entre la traduction et l’idéologie est un exemple concret de la lutte d’une nation cherchant à prendre sa place dans le monde moderne. Durant les premières années de la République turque, qui a été établie par M. Kemal Atatürk et ses successeurs (1923), l’idéologie d’État dominante a été marquée par le mouvement de renouveau intellectuel et culturel des Lumières et l’esprit d’entreprise à tous les niveaux de la société. Les conditions qui ont créé la Renaissance et l’esprit humaniste à l’Ouest ont été prises comme modèle et la traduction est devenue l’un des principaux instruments de mise en place d’une société moderne ainsi qu’une littérature nationale, à la suite de nombreuses réformes de l’éducation et de la langue. Le présent article examine comment l’idéologie d’État a manipulé la traduction, et les conséquences sur l’émergence de la littérature turque moderne.
Mots-clés :
- histoire de la traduction,
- idéologie,
- littérature turque,
- humanisme,
- Lumières
Appendices
Bibliographie
- Adivar, H. Edip (1944): Edebiyatta Tercümenin Rolü. İstanbul: Kenan Yayınları.
- Álvarez, Roman and M. Carmen-África Vidal (1996): Translating: A Political Act. In: Roman Álvarez and M. Carmen-África Vidal, eds. Translation, Power, Subversion. Clevendon: Multilingual Matters, 1-10.
- Ataç, Nurullah (1941): Tercümeye Dair. Tercüme. 1(6):505-507.
- Ayaoğlu, Taceddin (1998) : Türkiye’de Tercüme Müesseseleri. İstanbul : Kitabevi.
- Bassnett, Susan (2004): Introduction. In: Özlem Berk, Translation and Westernisation in Turkey. İstanbul: Ege Yayınları.
- Baydur, Suat Yakup (1999): Dil ve Kültür. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
- Berk, Özlem (2004): Translation and Westernisation in Turkey. İstanbul: Ege Yayınları.
- Brisset, Annie (2000): The Search for a Native Language: Translation and Cultural Identity. In: Lawrence Venuti, ed. The Translation Studies Reader. London: Routledge, 343-376.
- Burian, Orhan (1999a): Milli Eğitim Bakanlığının Çeviri Yayınları Üzerine. In: Öner Yağcı, ed. Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri Seçkisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 255-256.
- Burian, Orhan (1999b): Milli Eğitim Bakanlığı Klasikleri Üzerine. In: Öner Yağcı, ed. Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri Seçkisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 250-254.
- Çikar, Mustafa (1998): Hasan – Ali Yücel ve Türk Kültür Reformu. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Delisle, Jean and Judith Woodsworth (1995): Translators through History. Amsterdam: John Benjamins.
- Derrida, Jacques (1985): Des Tours de Babel. (Translated by Joseph F. Graham) In: Joseph F. Graham, ed. Difference and Translation. Ithoca: Cornell University Press, 165-207.
- Dino, Güzin (1978): Sabahattin Eyüboğlu ve Türkiye’de Çeviri Hareketleri. (Translated by Özdemir İnce) Türk Dili. 38(322):104-111.
- Erhat, Azra (1982): Tercüme Bürosu. Yazko Çeviri 2(7):6-11.
- Eronat, Canan Yücel (1997): Aydınlanmanın Hızı. In: Mustafa Coşturoğlu and Mehmet Emiroğlu, eds. Hasan – Ali Yücel’e Armağan. Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları, 7-45.
- Eyüboğlu, Sabahattin (1997) : Sanat üzerine Denemeler ve Eleştiriler. İstanbul : Cem Yayınevi.
- Fergar, Feyyaz Kayacan, ed (1992): Modern Turkish Poetry. Ware: The Rockingham Press.
- Gentzler, Edwin (1993): Contemporary Translation Theories. London: Routledge.
- Gökalp, Ziya (1992): Introduction. In: Feyyaz Kayacan Fergar, ed. Modern Turkish Poetry. Ware: The Rockingham Press.
- Günyol, Vedat (1983): Türkiye’de Çeviri. In: Murat Belge, ed. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. Vol. 2. İstanbul: İletişim, 324-330.
- Günyol, Vedat (1981) : Tercüme Bürosu Konusunda (On the Translation Bureau). Gösteri. 2:65-66.
- Gürçağlar, Şehnaz Tahir (2003): The Translation Bureau Revisited: Translation as Symbol. In: Maria Calloda Perez, ed. Apropos of Ideology. Manchester: St. Jerome, 113-130.
- Gürsel, Nedim (1983) : Uygarlık ve Çeviri. In : Murat Belge, ed. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. İstanbul : İletişim, 320-324.
- Gürsel, Nedim (1978) : Çeviri Etkinliği ve Kültür. Türk Dili. 38(322):21-26.
- Karantay, Suat (1991): Tercüme Bürosu. Metis Çeviri. 16:96-101.
- Kuçuradi, İonna (1978): Şiir Çevirisini Değerlendirme ve Türkçede Homeros. Türk Dili. 38(322):111-116.
- Lewis, Bernard (1961/2002): The Emergence of Modern Turkey. Oxford: Oxford University Press.
- Macura, Vladimir (1990): Culture as Translation. In: Susan Bassnett and André Lefevere, eds. Translation, History, Culture. London: Pinter, 64-70.
- Moran, Berna (1991): Türk Romanına Eleştirel bir Bakış (A Critical Survey of the Turkish Novel). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Naci, Fethi (1999): Yüzyılın 100 Türk Romanı (The Hundred Turkish Novels of the Age). İstanbul: Adam Yayınları.
- Özkirimli, Atilla (1999): Çeviri. In: Öner Yağcı, ed. Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri Seçkisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 217-223.
- Paker, Saliha (1998): The Turkish Tradition. In: Mona Baker, ed. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London: Routledge, 571-582.
- Palmer, Patricia (2001): Language and Conquest in Early Modern Ireland. Cambridge: Cambridge University Press.
- Radice, William and Barbara Reynolds, eds. (1987): The Translator’s Art. Harmondsworth: Penguin Books.
- Saroyan, William (1989): Keşanlı Ali Destanı Olayı. In: Haldun Taner, ed. Haldun Taner: Bütün Oyunları I (Haldun Taner: Complete Works). İstanbul: Bilgi Yayınevi, 126.
- Taner, Haldun (1989): Önsöz (Preface). In: Haldun Taner, ed. Haldun Taner:Bütün Oyunları I (Complete Works). İstanbul: Bilgi Yayınevi, 5-6.
- Tuncel, Bedrettin (1958): Ataç ve Tercüme. Tercüme. 12(63-64):72-74.
- Tuncer, Ferit Ragıp, ed. (1989): Milli Eğitim Yayınları Bibliyografyası (Bibliography of Ministry of National Education Publications – 1923-1985). İstanbul: MEB.
- Ülken, Hilmi Ziya (1935/1997): Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü. İstanbul: Ülken Yayınları.
- Venuti, Lawrence (2000): Translation, Community, Utopia. In: Lawrence Venuti, ed. The Translation Studies Reader. London: Routledge, 468-489.
- Yetkin, Suut Kemal (1978): Tercüme Sanatı. Türk Dili. 38(322):43-45.
- Yücel, Hasan Ali (1939): Çeviri Komisyonu Raporu. In: Birinci Türk Neşriyat Kongresi: Raporlar, Teklifler, Müzakere Zabıtları. Ankara: Maarif Vekilliği Yayınları, 125-127.
- Yücel, Hasan Ali (1941): Klasiklere Birinci Önsöz. In: Oscar Wilde, Hikayeler (Translated by Nurettin Sevin). Istanbul: MEB, 1-5.
- Yüksel, Ayşegül (2008): Conference on Turkish Drama (unpublished). Ankara: Atılım Üniversity.