Abstracts
Résumé
Cette étude a pour but de comparer l’évolution du processus sociologique des bonnes sociétés néerlandaises et américaines depuis les années 1880, alors que les usages pour faire la cour étaient encore sous le contrôle strict des parents. Elle décrit de quelle manière le système de rendez-vous aux États-Unis, celui du verkering aux Pays-Bas (un « engagement » informel analogue à celui de « sortir ensemble »), ainsi que la propagation de nouvelles directives parentales pour « rester dans le coup », permirent aux jeunes de s’émanciper de la domination de leurs parents. Lorsqu’entre 1945 et 1965, le concept de « sortir ensemble » prit de l’importance aux États-Unis, les trajectoires de ces deux pays convergèrent. Il fut cependant à noter qu’après la révolution sexuelle, le traditionnel tabou du sexe avant le mariage redevint prédominant aux États-Unis alors qu’il diminua drastiquement aux Pays-Bas lorsque les parents néerlandais autorisèrent de plus en plus leurs adolescents à avoir des relations sexuelles, même sous leur toit. En s’appuyant sur les recherches en sexologie, mais aussi sur l’étude de livres de moeurs, l’auteur décrit les deux trajectoires de la réglementation du sexe avant le mariage. Il explique comment elles furent intimement liées aux différences nationales en matière de réglementation de la compétition sociale, de l’équilibre de pouvoir entre les classes, du sexe et des générations, et enfin du niveau d’intégration sociale de ces nations.
Mots-clés :
- processus sociologique,
- sexualité avant le mariage,
- comparaison entre les États-Unis (le rendez-vous) et les Pays-Bas (sortir ensemble) depuis les années 1880,
- sexualisation,
- processus informel
Abstract
This process-sociological study compares developments since the 1880s, when in Dutch and American good societies, courtship activities were under strict parental control. It outlines the emancipation of younger people from parental dominance, via the dating system in the USA, in the Netherlands through verkering (an informalised ‘engagement’similar to ‘going steady’), and through the diffusion of parental policies of staying ‘in the scene’. From 1945 to 1965, as ‘going steady’increased in the USA, the two national trajectories converged. However, after the sexual revolution the traditional taboo on sex before marriage remained dominant in the USA, but it reduced dramatically in the Netherlands as Dutch parents increasingly allowed teenagers to have sex, even at home. Drawing from sexology research and his study of manners books, Wouters describes the two trajectories in the regulation of premarital sexuality and explains how they are connected to national differences in the regulation of social competition, the balances of power between classes, genders and generations, and levels of social integration.
Keywords:
- process sociology,
- premarital sexuality,
- comparing the USA (dating) and the Netherlands (engagements) since the 1880s,
- sexualization,
- informalization
Resumen
El objetivo de este estudio es comparar la evolución del proceso sociológico de las “buenas” sociedades neerlandesa y estadounidense desde los años 1880, cuando las costumbres para hacer la corte se encontraban aún bajo el estricto control de los padres. Este estudio describe de qué manera el sistema de “citas” en Estados Unidos, y el de “verkering” (un “compromiso” informal análogo a aquel de “salir juntos”) en los Países Bajos, así como la propagación de nuevas directrices parentales para “estar al tanto”, permitieron a los jóvenes emanciparse de la dominación de sus padres. Cuando, entré 1925 y 1935, el concepto de “salir juntos” tomó importancia en Estados Unidos, las trayectorias de estos dos países convergieron. Sin embargo, es necesario anotar que después de la revolución sexual, el tabú tradicional del sexo antes del matrimonio volvió a ser dominante en Estados Unidos, mientras que éste disminuía drásticamente en los Países Bajos, cuando los padres neerlandeses autorizaban cada vez más a sus adolescentes a tener relaciones sexuales, inclusive el bajo su propio techo. Apoyándose en investigaciones en sexología, así como también en estudios de costumbres, el autor describe las dos trayectorias de la reglamentación del sexo antes del matrimonio. Explica cómo éstas estaban íntimamente relacionadas con las diferencias nacionales en materia de reglamentación de la competencia social, del equilibrio del poder entre las clases, del sexo y de las generaciones e, igualmente, del nivel de integración social de estas naciones.
Palabras clave:
- proceso sociológico,
- sexualidad antes del matrimonio,
- comparación entre Estados Unidos (la cita) y los Países Bajos (salir juntos) desde los años 1880,
- sexualización,
- proceso informal
Appendices
Bibliographie
- A (1894), Doodgewone Dingen, Amsterdam, Centen.
- Aerts, R. and H. te Velde (dir.) (1998), De stijl van de burger, Kampen, Kok.
- Alsen, O. (1936), Zoo zijn onze manieren. Een handleiding voor goede omgangsvormen, Leiden, Leidsche Uitgeversmaatschappij.
- Bailey, B. L. (1988), From Front Porch to Back Seat : Courtship in Twentieth-Century America, Baltimore and London, John Hopkins University Press.
- Boer, J. de (1979), Behoedzame Ontmoediging, Zeist, Nisso.
- Boer, J. de (1978), Gevoelige kwesties omtrent seksuele kontakten van jongeren, Zeist, Nisso.
- Brugman, E., H. Goedhart, T. Vogels and G. van Zessen (1995), Jeugd en seks, Resultaten van het nationale scholierenonderzoek, Utrecht, SWP.
- Brugman, M., S. L. Caron and J. Rademakers (2010), « Emerging Adolescent Sexuality : A Comparison of American and Dutch College Women’s Experiences », International Journal of Sexual Health, 22/1, p. 32-46.
- Brummel & Co. (1927), De Man op z’n best, Een geestige Handleiding in Savoir-Vivre, Den Haag, Moorman.
- Caldwell, M. (1999), A Short History of Rudeness, Manners, Morals, and Misbehaviors in Modern America, New York, Picador.
- Cressey, P. G. (1971 [1932]), The Taxi-Dance Hall, A Sociological Study in Commercialized Recreation and City Life, New York, Ams Press, 1971, reprint of 1932, Chicago.
- Curtin, M. (1987), Propriety and Position, A Study of Victorian Manners, New York, Garland.
- Davidoff, L. (1973), The Best Circles, Society, Etiquette and the Season, London, Croom Helm.
- ECvdM (1912), Het wetboek van mevrouw Etiquette in 32 artikelen, Utrecht, Honig, 7th ed.
- ECvdM (1911), Het wetboek van Mevrouw Etiquette voor Heeren in zestien artikelen, Utrecht, Honig.
- Eder, F. X., L. A. Hall and G. Hekma (dir.) (1999), Sexual Cultures in Europe : Themes in Sexuality, Manchester, Manchester University Press.
- Herzog, D. (2011), Sexuality in Europe : A Twentieth-Century History, Cambridge, Cambridge University Press.
- Eggermont, P. (1993), Van houwen, trouwen (en berouwen). Informalisering rondom verloving, huwelijk en echtscheiding in Nederland, aan de hand van etiquettevoorschriften, 1850-1990. Doctoraalscriptie maatschappijgeschiedenis Erasmus Universiteit Rotterdam.
- Eldridge, E. (1936), Co-Ediquette, Poise and Popularity for Every Girl, New York, Dutton.
- Elias, N. (2012), On the Process of Civilisation, Sociogenetic and Psychogenetic Investigations, Dublin, UCD Press [Collected Works, vol. 3].
- Engelberts, D. H. (1890), De goede toon. Een wegwijzer etc. Amsterdam/De Rijp, Van Raven.
- Fass, P. S. (1977), The Damned and the Beautiful, American Youth in the 1920s, New York, Oxford University Press.
- Gorer, G. (1948), The American People. A Study in National Character, New York, Norton & Co. (printed in 1959 as : TheAmericans : A Study in National Character, London, Arrow).
- Graff, H. de, S. Meijer, J. Poelman and I. Vanwesenbeeck (2005), Seks onder je 25e, Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005, Delft, Eburon.
- Groskamp-ten Have, A. (1939), Hoe Hoort Het Eigenlijk ? Amsterdam, Becht (1-3 ed : 1939 ; 4-5 ed : 1940 ; 6 : 1941 ; 7 : 1942 ; 8 : 1947 ; 9 : 1948 ; 10 : 1953 ; 11 : 1954 ; 12 : 1957 ; 13 : 1966).
- Haeften, O. van (1936), Manieren. Wenken voor wie zich correct willen gedragen, Amsterdam, Kosmos, (2nd ed. 1937, identical).
- Hemphill, C. D. (1999), Bowing to Necessities, A History of Manners in America 1620-1860, Oxford, Oxford University Press.
- Hochschild, A. R. (1997), The Time Bind : When Work Becomes Home and Home Becomes Work, New York, Holt, Metropolitan Books.
- Hochshild, A. R. and A. Machung (1989), The Second Shift : Working Parents and the Revolution, New York, Viking Press.
- Jonathan, N. H. (1938), Gentlemen Aren’t Sissies (A modern Guide Book for the Young Man About Town), Chicago, Winston.
- Kennedy, J. C. (1997), « New Babylon and the politics of modernity », Sociologische Gids, XLIV, p. 361-74.
- Kennedy, J. C. (1995), Nieuw Babylon in Aanbouw : Nederland in de Jaren Zestig, Amsterdam, Boom.
- Kloos-Reyneke van Stuwe, J. (1927), Gevoelsbeschaving, Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar.
- Knap, H. (1961), Zo zijn onze manieren, Amsterdam, Bezige Bij.
- Kooy, G. A. (1976), Jongeren en seksualiteit, Sociologische analyse van eenrevolutionaire evolutie, Deventer, Van Loghum Slaterus.
- Kooy, G. A. (dir.) (1968), Sex in Nederland, Utrecht, Het Spectrum.
- Levy, A. (2005), Female Chauvinist Pigs : Woman and the Rise of Raunch Culture, New York, Free Press.
- Margaretha, A. (1921), Vormen en manieren, De eischen der Wellevendheid toegelicht voor onze Christelijke Kringen, Kampen, Kok.
- McGinnis, T. (1968), A Girl’s Guide to Dating and Going Steady, Garden City, NY, Doubleday.
- Mead, M. (1950), Male and Female : A Study of the Sexes in a Changing World, London, Gollancz, Part Four, The Two Sexes in Contemporary America.
- Mennell, S. (2007), The American Civilizing Process, Cambridge, Polity Press.
- Paeuw, L. de (1934), Nette manieren, Een handboek der wellevendheid voor jong en oud, Baarle-Hertog, De Belgische Boekhandel (2nd ed).
- Palts-de-Ridder, Y. and V. Eikhof (ca. 1960), Hoe het « hoort », Van kennismaking tot huwelijk, Regina Goede Raad Serie Nr. 3, Haarlem, de Spaarnestad.
- Pierce, B. (1937), Etiquette for Young Moderns, Home Service Booklets.
- Porter, C. (1972), Not Without A Chaperone : Modes and Manners from 1897 to 1914, London, New English Library.
- Post, E. (1922), Etiquette in Society, in Business, in Politics and at Home, New York, Funk and Wagnalls, (revised eds : 1923 ; 1927 ; 1931 ; 1934 ; 1937 ; 1942 ; 1950 ; 1960)
- Post, T. (1938), Zoo Hoort Het, Wellevendheid als uiting van innerlijke beschaving en liefde tot den evenmensch, Utrecht, Urbi et Orbi (3e ed.).
- Rappard, Jonkvr. H. A. (1912), Goede manieren. Wat men doen en laten moet in het dagelijksch leven, Haarlem, Visser, 3rd improved and enlarged edition. (1st : 1909, 2nd : 1910, 4th : 1920).
- Ravesloot, J. (1997), Seksualiteit in de jeugdfase vroeger en nu, Ouders en jongeren aan het woord, Amsterdam, Het Spinhuis.
- Schalet, A. (2011), Not Under My Roof : Parents, Teens, and the Culture of Sex, Chicago and London, Chicago University Press.
- Schalet, A. T. (2000), « Raging Hormones, Regulated Love : Adolescent Sexuality and the Constitution of the Modern Individual in the United States and the Netherlands », Body & Society, vol. 6 no 1, p. 75-105.
- Schalet, A. T. (2003), Raging Hormones, Regulated Love : Adolescent Sexuality and the Constitution of the Modern Individual in the United States and the Netherlands, Dissertation, University of California, Berkeley.
- Schlesinger, A. M. (1946), Learning How to Behave : A Historical Study of American Etiquette Books, New York, Macmillan.
- Schnabel, P. (1998), « Jeugd en seks », NRC Handelsblad, 14-03-1998.
- Schrijver, E. (1954), Kleine gids voor goede manieren, Assen, Born (reprints 1959, 1962).
- Seidler, Dr. H. J. (circa 1911-15), Hoe men zich bij de heeren het best bemind kan maken, Rotterdam, Bolle.
- Sonneveld, W. (1967), Conference De Jongens, (text : Simon Carmiggelt).
- Staffe, B. (1900s), Bestemming. Dochter, Echtgenoote, Moeder, Amsterdam, C.L.G. Veldt.
- Stearns, P. N. (1999), Battle Ground of Desire, The Struggle for Self-control in Modern America, New York, New York University Press.
- Stearns, P. N., and M. Knapp (1992), « Men and Romantic Love : Pinpointing a Twentieth-Century Change », Journal of Social History, 26 (4), p. 769-95.
- Stolk, B. van and C. Wouters (1987), Frauen im Zwiespalt, Frankfurt am Main, Suhrkamp.
- Swann, A. de (1990), The Management of Normality, Critical Essays in Health and Welfare, London, Routledge.
- Vanderbilt, A. (1952), Amy Vanderbilt’s Complete Book of Etiquette, A Guide to Gracious Living, New York, Doubleday. (reprints 1958, 1963, 1972).
- Veen-Wijers, O. van (1936-1940), Etiquette, Encyclopedie der correcte omgangsvormen, ’s-Gravenhage, Succes, Universiteit voor zelfstudie (also 1946-1950).
- Viroflay, M. de (1916, 1919), Plichten en Vormen voor Beschaafde Menschen, Amsterdam, Cohen Zonen.
- Vogels, A. and R. van der Vliet (red.) (1990), Jeugd en seks, Gedrag en gezondheidsrisico’s bij scholieren, SDU, Den Haag.
- Vuijsje, M. (2008), Joke Smit, Biografie van een feministe, Amsterdam, Atlas.
- Wade, M. (1924), Social Usage in America, New York, Crowell.
- Waller, W. (1937), « The Rating and Dating Complex », American Sociological vol. 2, p. 727-734.
- Wilson, E. (1962), « Books of Etiquette and Emily Post », inClassics and Commercials, A Literary Chronicle of The Forties, New York, Vintage, p. 375-381.
- Woude, J. van (1898), Vormen. Handboek voor dames, Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
- Wouters, C. (2011), « Status Competition and the Development of an American Habitus » in C. Buschendorf, A. Franke and J. Voelz (dir.), Civilizing and Decivilizing Processes : Figurational Approaches to American Culture,, Newcastle-upon-Tyne, Cambridge Scholars Publishing, p. 263-286.
- Wouters, C. (2010), « Have Sexualisation Processes Changed Direction ? » inSexualities, vol. 13, no 6 (Dec.), p. 723-741.
- Wouters, C. (2007), Informalization : Manners and Emotionssince 1890, London, Sage.
- Wouters, C. (2004), Sex and Manners, Female Emancipation in the West 1890-2000, London, Sage.
- Wouters, C. (1998), « Etiquette Books and Emotion Management in the Twentieth Century : American Habitus in International Comparison », in P. N. Stearns and J. Lewis (dir.), An Emotional History of the United States, New York, New York University Press, p. 283-304.
- Wouters, C. (1990), Van minnen en sterven. Informalisering van de omgangsvormen rond seks en dood, Amsterdam, Bakker.
- Wouters, C. (1972), « On Youth and Student Protest », Transactions of the Seventh World Congress of Sociology, Varna, September 14-19, 1970, Vol. III, Sofia, International Sociological Association, p. 197-205.